Ik heb de afgelopen maanden behoorlijk wat foto’s gemaakt. Daarom leek het me een goed idee om eens een blogpost te schrijven met daarin een drietal tips, die mijn manier van fotograferen aanzienlijk hebben verbeterd of makkelijker hebben gemaakt. Misschien dat jij er ook iets aan hebt.
TIP 1: Checklist
Moderne camera’s hebben veel instellingen, die je als fotograaf kunt veranderen. Heel erg fijn natuurlijk, maar ik heb gemerkt dat dit soms ook tegen je kan werken. Als je bijvoorbeeld een keer haast hebt om snel die ene foto te maken of als je om een andere reden even niet oplet, kan het zo maar zijn dat je een verkeerd ingestelde parameter over het hoofd ziet.
Zo ging ik een tijdje geleden ’s ochtends vroeg op pad om dit nabijgelegen vennetje bij zonsopkomst te fotograferen.
Uiteraard gebruikte ik daarvoor een statief, zodat ik een lage ISO-waarde kon gebruiken om de hoeveelheid ruis tot een minimum te beperken. Nou heeft mijn camera ook de mogelijkheid om een zogenaamde AUTO ISO-waarde in te stellen. Erg handig als je foto’s maakt zonder statief, want daarmee kun je een minimale sluitertijd instellen om er zeker van te zijn dat de foto scherp is. De camera past vervolgens automatisch de ISO-waarde aan om de juiste belichting te krijgen.
Je kunt waarschijnlijk wel raden wat er die ochtend gebeurde. Mijn camera stond nog op de AUTO ISO-stand, terwijl ik dit niet in de gaten had. Het resultaat was een foto met een ISO-waarde van 3200 in plaats van 160. De extra hoeveelheid ruis die dit opleverde, kon ik in Lightroom wel enigszins verwijderen, maar de kwaliteit van de foto wordt natuurlijk nooit, zoals het had kunnen zijn.
Nou heb ik jarenlang veel met checklisten gewerkt. Het woord zegt het al: een checklist moet er voor zorgen, dat er geen belangrijke zaken vergeten worden. Zo kwam ik op het idee om voor mezelf een fotografiechecklist te maken. En om die checklist makkelijk te kunnen onthouden, gebruik ik het ezelsbruggetje C5FC.
C staat voor Compositie
Heb je een onderwerp gevonden dat jou aanspreekt? Ga dan op zoek naar de beste compositie. Bekijk, indien mogelijk, het onderwerp van verschillende kanten. Wees bovendien niet snel tevreden, maar ga op zoek naar (kleine) details die beter kunnen. Let bijvoorbeeld vooral op de randen van de compositie. Ik heb de laatste tijd ervaren, dat hetgeen je weglaat uit de compositie, vaak net zo belangrijk is als wat je wel in de compositie wilt laten zien.
5 staat voor de belichtingsdriehoek + histogram + bracket?
Hierbij loop ik de drie variabelen (diafragma, sluitertijd en ISO-waarde) die invloed hebben op de belichting langs en vraag me af of ze goed staan ingesteld voor de foto, zoals ik die op dat moment wil maken. Denk bijvoorbeeld aan de gewenste scherptediepte, het wel of niet gebruik maken van een statief of de juiste sluitertijd voor een eventueel bewegend onderwerp. De uiteindelijke belichting die dit alles oplevert, controleer ik dan aan de hand van het histogram en pas ik indien nodig aan met de belichtingscompensatieknop. En als laatste stel ik me de vraag of een belichtingsbracket gewenst is. Deze heb ik op mijn camera vast ingesteld op +/- 2 stops en tot nu toe is dit meer dan genoeg gebleken.
F staat voor Focus
Wat in de compositie wil je scherp of juist onscherp hebben? En waar stel je dan op scherp om dit te bereiken? Lukt dit allemaal met slechts één foto of moet ik meer foto’s maken met verschillende punten waarop ik scherpstel en deze later samenvoegen om zodoende het gewenste resultaat te krijgen. En wat voor autofocus mode werkt het beste in de situatie van dat moment?
C staat voor Check
Als de foto dan genomen is, check ik het resultaat in de viewfinder of op het LCD-schermpje van mijn camera. Is er bijvoorbeeld iets in de compositie, dat ik initieel over het hoofd heb gezien en op dat moment nog kan herstellen? Zijn de witte en zwarte tonen onder controle? Ook kan ik met één druk op een knop inzoomen en zodoende de scherpte van (een deel van) de foto controleren.
Misschien is deze checklist nog niet compleet, maar dit zijn in ieder geval wel de belangrijkste punten, die een goed resultaat aanzienlijk zullen bevorderen.
TIP 2: Peak Design draagriemen
Sinds een paar jaar gebruik ik enkele producten van het merk Peak Design om mijn camera te dragen. Het ontwerp van deze accessoires is volgens mij echt vanuit de praktijk bedacht. Kort gezegd komt het er op neer, dat je afhankelijk van de situatie op een hele makkelijke en snelle manier de door jouw gewenste riem kunt bevestigen of juist verwijderen.
Het systeem maakt gebruik van kleine zogenaamde anchor links die aan de camera vast blijven zitten. Letterlijk in enkele seconden kan je daar dan de gewenste riem aan bevestigen. Niet alleen heel makkelijk dus, maar ook super veilig. Elke anchor link heeft een draagkracht van maar liefst 90 kg.
Ook over de schouderriem zelf is echt goed nagedacht. De kwaliteit van het materiaal en de verstelbare gespen is erg goed. De nylon riem is aan een kant glad, waardoor de riem makkelijk over kleding schuift. Op de andere kant echter zitten kleine rubberen noppen, die juist voor heel veel wrijving zorgen. Voor ieder wat wils dus.
In de praktijk zul je al heel snel de handigheid van dit ontwerp enorm gaan waarderen. Als ik bijvoorbeeld op reis ben met de camper en ergens een (korte) wandeling wil maken met alleen mijn camera en geen extra accessoires, dan bevestig ik de schouderriem. Mocht ik daarna op een locatie komen, waar ik een statief wil gebruiken, dan is diezelfde riem dus in luttele seconden ook weer verwijderd.
Er bestaat tevens een polsriem die je op dezelfde manier bevestigt en perfect is voor bijvoorbeeld straatfotografie. Je kunt dan jouw camera continu vasthouden, waardoor je altijd klaar bent voor actie, zonder ook maar enig risico om hem te laten vallen.
Er bestaat zelfs een kleine connector, die je kunt bevestigen aan de voet van een relatief groot en zwaar telezoom objectief, zodat je ook daar de schouderriem aan kunt bevestigen. Heel handig!
TIP 3: Backbutton focus
Mijn derde en laatste tip betreft een andere manier van scherpstellen door middel van de zogenaamde backbutton autofocus-techniek. Waar je normaal gesproken met de ontspanknop van de camera zowel scherpstelt als afdrukt, gebruik je in dit geval een andere knop om eerst scherp te stellen om daarna op de ‘normale’ manier af te drukken. Huidige camera’s geven je vaak de mogelijkheid om diverse knoppen toe te wijzen aan bepaalde functies. Dat is precies wat je met backbutton focus ook doet. Je koppelt een specifieke knop aan de achterkant (vandaar de naam backbutton focus) óf aan de voorkant van de camera aan de autofocus. Welke knop dit moet zijn is heel persoonlijk en hangt af van het ontwerp van jouw camera en wat jij het prettigste vindt werken. Ik heb voor de knop gekozen die hieronder omcirkeld is.
Maar waarom zou je dit eigenlijk doen? Er zijn een paar voordelen, die deze manier van fotograferen heeft:
Als je eenmaal op het onderwerp hebt scherpgesteld, blijft deze scherpstelling correct, zolang de afstand tussen jou en het onderwerp niet verandert. Je kunt dan ook tussen het maken van twee foto’s eenvoudig andere instellingen aanpassen, zonder dat je opnieuw hoeft scherp te stellen.
Wat ik ook heel fijn vind, is om op deze manier scherp te stellen, daarna op mijn gemak de juiste compositie te bepalen en vervolgens af te drukken. Met een kleine knop of joystick het autofocuspunt verplaatsen werkt natuurlijk ook, maar dit werkt echt veel makkelijker. Let natuurlijk wel op bij het uit de hand fotograferen met een hele kleine scherptediepte. Het is dan makkelijk om iets te variëren in de afstand naar het onderwerp, waardoor de scherpte beïnvloed wordt.
Ja, het is even wennen om op deze manier scherp te stellen, maar ik verzeker je, dat het absoluut meer dan de moeite waard is. Op mijn Fuji X-T4 heb ik dit als volgt ingesteld. Ik weet niet of dit ook bij andere merken mogelijk is, maar voor mij werkt het perfect.
Om bij Fuji te switchen tussen manual, single en continue autofocus zit er aan de voorkant een makkelijk bedienbare knop en hoef ik dus niet in de menu’s van de camera te duiken. Mijn camera staat standaard op manual focus met de focus assist mode ‘Peak Highlights’ ingesteld. De autofocus (met backbutton dus) werkt ook in deze manual mode. Zo heb ik als het ware het beste van twee werelden.
Als ik dan over wil schakelen op single of continue autofocus, dan is dat in een fractie van een seconde met eerdergenoemde knop gedaan. Niet alleen handig voor jezelf als je snel wilt wisselen van autofocus mode, maar ook eventueel voor iemand anders die een keer een foto wil maken, maar niet weet dat hij of zij scherp moet stellen met een andere knop dan normaal.
Misschien gebruik je al een of meerdere van de hierboven genoemde tips. Zo niet, dan raad ik je echt aan om ze eens uit te proberen. Wie weet heb je er binnenkort net zoveel profijt en plezier van als ik. Succes!
Comments